soms kom je een bericht tegen die zo goed is, dat je die wel integraal moet plaatsen. Dit artikel is er zo 1. Ik plaats dit artikel met hun toestemming.

Naast de werkgever draagt u als opdrachtgever ook verantwoordelijkheid voor een veilige en gezonde werkomgeving. Door bij de opdrachtverstrekking al aandacht te besteden aan veilig en gezond werken, zorgt u voor de juiste randvoorwaarden en stelt u uw onderaannemers in staat de wet na te leven.

Met bijvoorbeeld te krappe planningen, die opdrachtnemers onvoldoende tijd bieden om werkzaamheden goed voor te bereiden en uit te voeren, werkt u het tegenovergestelde in de hand. Hetzelfde geldt voor het afdwingen van onrealistische prijzen waardoor er te weinig financiële ruimte is om de juiste beheersmaatregelen te nemen.

Kortom: heb aandacht voor gezond en veilig werken in alle fases van de opdracht. Van ontwerp tot uitvoering en van oplevering tot onderhoud.

Arbeidsomstandighedenwet, Arbeidsomstandighedenbesluit en Burgerlijk Wetboek

U kunt als opdrachtgever door een werknemer worden aangesproken op slechte arbeidsomstandigheden op grond van het Burgerlijk Wetboek (onder andere op grond van Boek 7, artikel 406.2. en Boek 6, artikel 658) In de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) zijn alleen voor opdrachtgevers in de bouw specifieke bepalingen opgenomen. Deze zijn uitgewerkt in het Arbeidsomstandighedenbesluit (Arbobesluit, Hoofdstuk 2, afdeling 5).

Op een bouwplaats, of het nu een nieuwbouw- of een renovatieproject is, kunnen meerdere bedrijven en personen tegelijkertijd werkzaamheden uitvoeren. Doordat verschillende partijen samenwerken, kunnen er veiligheids- en gezondheidsrisico’s ontstaan. Daarom zijn de bepalingen in het Arbobesluit gericht op de verantwoordelijkheid van de opdrachtgever voor de coördinatie en samenwerking in dit soort projecten. Hierbij zijn en blijven de verschillende werkgevers volledig verantwoordelijk voor de veiligheid en gezondheid van hun werknemers.

Dit zijn de belangrijkste bepalingen voor opdrachtgevers in de bouw:

1. In de ontwerpfase rekening houden met een veilige en gezonde uitvoeringsfase Regeren is vooruitzien. U dient in de ontwerpfase van een bouwproject dan ook rekening te houden met de verplichtingen voor de arbeidsomstandigheden die gelden in de uitvoeringsfase. Kortom: een bouwproject moet conform de Arbowet gezond en veilig uitgevoerd worden. Als u bijvoorbeeld zonnepanelen op uw dak wilt plaatsen, vraag dan de leverancier en een specialist in valbeveiliging samen een leg- en veiligheidsplan te maken om de panelen veilig aan te brengen en deze veilig te kunnen onderhouden.
2. Een bouwwerk aanmelden bij de Inspectie SZW Als een bouwproject naar verwachting meer dan 30 werkdagen duurt en op de bouwplaats meer dan 20 werknemers tegelijkertijd zullen werken of als het project meer dan 500 mensdagen duurt, dan dient u voor de start van de werkzaamheden de Inspectie SZW te informeren. U mag ook uw hoofdaannemer vragen de aanmelding te verzorgen. Zie Inspectie SZW – Bouwwerk melden voor een toelichting en het online formulier.
3. Het opstellen van een Veiligheidsheids- en Gezondheidsplan Als u uw bouwproject moet aanmelden bij Inspectie SZW of als de werkzaamheden bijzondere gevaren met zich meebrengen, dan dient u te zorgen voor een Veiligheids- en Gezondheidsplan (V&G plan).  In het V&G plan geeft u aan hoe de hoofd- en onderaannemer(s) gaan samenwerken, welke risico’s zich voor kunnen doen tijdens het project en welke maatregelen genomen worden om de veiligheid en gezondheid op de bouwplaats te waarborgen. Denk aan het plaatsen van tijdelijke ankerpunten waaraan medewerkers zich kunnen zekeren als zij zich in de onveilige zone op ≤4 meter van valgevaar begeven. Of de inzet van een stand-by rescueteam en bij de situatie passende reddingsmiddelen bij de betreding van een besloten ruimte. U zorgt ervoor dat het V&G-plan onderdeel is van het bestek voor het bouwproject en dat het plan voor de start van de werkzaamheden op de bouwplaats aanwezig is. Voor de specifieke eisen aan het V&G plan verwijzen wij u graag naar artikel 2.28 van het Arbobesluit.
4. Het aanstellen van een coördinator voor de ontwerpfase en voor de uitvoeringsfase Als 2 of meer werkgevers en/of ZZP’ers op de bouwplaats gaan werken, dan dient u minimaal 1 coördinator aan te stellen voor de ontwerpfase en de uitvoerende partij minimaal 1 coördinator voor de uitvoeringsfase. Deze coördinatoren dienen onder andere het V&G-plan op te stellen en moeten toezien op de naleving van het plan op de bouwplaats. Als opdrachtgever dient u er samen met de uitvoerende partij voor te zorgen dat de coördinatoren hun taken goed uitvoeren en ook goed uit kúnnen voeren.
5. De verplichtingen van de uitvoerende partij schriftelijk vastleggen U dient in een schriftelijke overeenkomst de verplichtingen op te nemen die de uitvoerende partij op basis van de bepalingen in het Arbobesluit heeft. Spreek bijvoorbeeld duidelijk af wie de aanmelding bij de Inspectie SZW verzorgt als het project aangemeld moet worden (zie punt 2) en welke inbreng van de uitvoerende partij verlangd wordt voor het op te stellen V&G plan.

Aandachtspunten vanuit het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Denk aan de volgende zaken om veilig en gezond werken op de bouwplaats te stimuleren en verder te verbeteren:

• organiseer een training gericht op de organisatorische, procesmatige en gedragsaspecten rondom veilig en gezond werken. Het is cruciaal om veilig en gezond werken te faciliteren, gemakkelijk te maken, het belang voor met name de medewerker duidelijk te maken en erop toe te zien;
• stel een kort introductieprogramma op over veilig en gezond werken voordat onderaannemers op de bouwplaats aan de slag gaan, bijvoorbeeld door een toolbox te organiseren, fysiek of online;
• schenk aandacht aan veilig en gezond werken in het reguliere projectoverleg met opdrachtnemers. Door zaken die net goed zijn gegaan en potentiële veiligheids- en gezondheidsincidenten te bespreken, kunnen alle betrokken partijen ervan leren en deze situaties in de toekomst voorkomen;
• besteed aandacht aan het veiligheidsbewustzijn van medewerkers en de gevolgen van onzorgvuldig en onveilig handelen op de bouwplaats middels bijvoorbeeld een bewustwordingstraining. Betrek het op medewerkers zelf, hun collega’s en op hun familie.

Welke rollen kan ik als opdrachtgever nog meer hebben?

Naast de rol van opdrachtgever kunt u ook de onderstaande rollen hebben:

• Werkgever: u bent als leidinggevende in dienst van een bedrijf of organisatie en bent dus naast werknemer ook werkgever met de bijbehorende verantwoordelijkheden
• Werknemer: u bent in dienst van een bedrijf of organisatie en bent dus werknemer met de bijbehorende rechten en plichten
• Opdrachtnemer: u en/ of uw bedrijf/ organisatie neemt opdrachten van andere partijen aan en/ of levert medewerkers die werkzaamheden voor/ bij uw opdrachtgevers uitvoeren
• (Gebouw)eigenaar: uw bedrijf/ organisatie is eigenaar van een gebouw, bouwwerk, open erf of terrein
• Beheerder: u en/ of uw bedrijf/ organisatie beheert een gebouw, bouwwerk, open erf of terrein voor de eigenaar

NB. Dit overzicht van verantwoordelijkheden en rechten is niet uitputtend.

Vragen? Stel ze gerust

Eurosafe Solutions

Telefoon: +31 (0)38 467 19 10E-mail: info@eurosafesolutions.com