Dat het ene beroep zwaarder is dan het andere weten we allemaal. Maar wat zijn zware beroepen eigenlijk? Wanneer is een beroep zwaar? Verdienen zware beroepen goed? En hoe zit het met zware beroepen in de toekomst? In dit artikel lees je het antwoord op deze en andere vragen.

Wat zijn zware beroepen?

De definitie van zware beroepen is door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid vastgelegd. Die definitie liegt er overigens niet om: zware beroepen zijn beroepen die zorgen voor fysieke slijtage die onomkeerbaar is, als de werknemer het werk langer dan 30 jaar uitvoert.Er wordt in deze definitie niet gesproken over mentaal zware beroepen. De definitie beperkt zich tot fysiek zwaar werk. Er zijn ook beroepen die we als zware beroepen kunnen kenmerken vanwege de werkdruk. Denk bijvoorbeeld aan verplegers en luchtverkeersleiders. Laatstgenoemde mogen in door die mentale druk slechts zeven uur per dag werken.

Regelingen bij fysieke slijtage

Wanneer je sommige beroepen langer dan 30 jaar uitvoert, dit kan leiden tot fysieke slijtage. Slijtage die niet meer terug te draaien is. Daar blijf je dus de rest van je leven last van houden. Om die reden zijn er bepaalde regelingen waar werkgevers zichzelf aan moeten houden.

Verplicht aanbieden van lichter werk

Wanneer je 30 jaar zwaar werk hebt verricht, is je werkgever verplicht om je lichter werk aan te bieden. Kan de werkgever dit niet waarmaken omdat de werkgever slechts één bepaalde dienst aanbiedt? Dan behoort je werkgever je te helpen bij het vinden van lichter werk bij een andere werkgever. Denk daarbij aan geen verlof op hoeven nemen voor sollicitatiegesprekken of actief meehelpen in de zoektocht naar een nieuwe passende baan.

Stoppen op je 65e

Een andere regel is dat de werkgever, bij het niet kunnen bieden van lichter werk, het financieel mogelijk moet maken dat de werknemer op zijn of haar 65e kan stoppen. Hiervoor moet de werkgever tien jaar lang een financiële compensatie storten op een speciale rekening. Deze compensatie kan oplopen tot 140% van het bruto jaarsalaris. Deze rekening wordt geblokkeerd en komt pas vrij wanneer de werknemer de AOW-leeftijd heeft bereikt. Zo kan de werknemer het zware werk blijven doen, maar kan bij het bereiken van de pensioenleeftijd ook echt stoppen.

Lees meer: Wat is de definitie van een zwaar beroep?

Wat zijn mentaal zware beroepen?

We hebben antwoord gegeven op ‘wat zijn zware beroepen?’, maar daarbij ging het veelal over fysiek zware beroepen. Er zijn ook mentaal zware beroepen. Hierbij spelen stress en druk een grote rol. Dit hoeft overigens lang niet altijd met de werkzaamheden te maken te hebben. Denk bijvoorbeeld aan cabinepersoneel van een vliegtuig. Ze vliegen naar verschillende tijdzones waardoor ze last krijgen van jetlag. Jetlag verstoort de biologische klok waardoor ze vermoeid raken, met hoofdpijn en minder slaap tot gevolg. Dit is vooral mentaal erg zwaar.Denk bij mentaal zware beroepen ook aan verplegers of ander ziekenhuispersoneel. Zo moet een chirurg soms wel 24 uur of langer geconcentreerd opereren. Een ware uitputtingsslag, waarvan je toch wel enkele dagen van bij moet komen.Over die 24-uursdiensten gesproken, de vaste werknemers van de brandweer werken ook op die manier. Fulltime bij de brandweer werken, betekent twee keer per week een 24-uursdienst draaien. De rest van de dagen heb je nodig om te herstellen, zeker wanneer je er ’s nachts uit moet om een brand te blussen.Andere beroepen waarbij men heel geconcentreerd moet werken, zijn verzorgend-(para)medische beroepen, luchtverkeersleiders en denk bijvoorbeeld aan leraren. Ze kampen vooral de laatste jaren met veel druk.

Waarom is er geen lijst met zware beroepen in Nederland?

Een officiële lijst met zware beroepen is er in Nederland nooit geweest. In België hebben ze die wel. Daar vind je beroepen als vuilnisman, cipier, douanier, politieagent, treinbestuurder, leraar en verpleger op terug. Hadden we die in Nederland, dan was het antwoord op de hoofdvraag van dit artikel een stuk eenvoudiger gevonden. Er is geen lijst met zware beroepen omdat in Nederland officieel gezien beroepen niet ‘zwaar’ mogen zijn. Met een speciale subsidieregeling voor uitkeringen aan werknemers in zware beroepen kunnen sectoren zelf aangeven welke beroepen zwaar zijn. De overheid bepaalt dat dus niet zelf, daar gaat de sector over. Er wordt uiteindelijk wel bepaald of er subsidie wordt gegeven of niet. Er is wel een lijst met ‘zwaarste beroepen’ van Nederland. (schoonmaker, glazenwasser, huismeester of gevelreiniger staan daar niet bij!)

Zware beroepen in de toekomst

Toekomstige generaties zullen zichzelf ook afvragen wat zware beroepen zijn. Maar of dit dan over fysiek werk gaat, dat valt te betwijfelen. Door robotisering en automatisering zien we steeds meer fysiek zware beroepen verdwijnen. In de agrarische sector is de tijd dat men het land fysiek om moest ploegen wel voorbij, alles wordt met tractoren gedaan. Zo zijn er ook landbouwbedrijven die drones inzetten om ongedierte in de kas en op het land te bestrijden. Door de robotisering zal er steeds minder fysiek zwaar werk uitgevoerd hoeven worden.Fysiek zware beroepen zullen minder voorkomen, maar maken plaats voor mentaal zware beroepen. Robots en machines worden ontwikkeld door mensen die de hele dag achter computers zitten. Ze krijgen weer te maken met deadlines en dat levert stress op. We kunnen dus wel stellen dat zware beroepen niet zomaar de wereld uit zijn.

Wat maakt zware beroepen leuk?

Ondanks dat verschillende beroepen als ‘zwaar’ gezien worden, halen veel mensen er toch plezier uit. Zwaar hoeft namelijk niet vervelend te betekenen. Je kunt een zwaar beroep hebben, maar wie zegt dat je daar last van moet hebben? Er zijn genoeg metselaars, tegelzetters en andere mannen op de bouw te vinden die ouder zijn dan 60 jaar. Ze hebben vaak helemaal geen zin in lichter kantoorwerk, ze zijn verknocht aan de bouw en het aanpakken. En ook daar valt natuurlijk wat van te zeggen.Wat zware beroepen leuk maakt, is lastig te omschrijven gezien het aantal zware beroepen. Iedereen is anders en haalt uit andere dingen plezier. Het is vooral belangrijk dat je je niet af laat schrikken door de term ‘zwaar’. Plezier hebben in je werk, is een stuk belangrijker. Door de subsidieregeling waar we het eerder over hadden, is eerder stoppen met een zwaar beroep ook steeds eenvoudiger.

Bron: www.nl.indeed.com