Bij het werken op hoogte is veiligheid vrij essentieel. Dat er een val-demp systeem in werking treedt die een val onderbreekt is een bekend gegeven. Maar hoe lang mag je in een dergelijke situatie verkeren? Ik geef een antwoord op deze vraag in onderstaande blog én breng tevens andere verborgen gevaren van het Veilig Werken op Hoogte onder de aandacht.

Valbeveiligingsmiddelen

Als voorbereiding op de opleiding richting MVK (Middelbaar Veiligheidsdeskundige) heb ik de opleiding Basis Veiligheidskunde (BVK) gedaan. Mijn leraar was Cor Slagter, directeur van ARBOCO-VA.nl. “Zijn scriptie getiteld ‘De “verborgen” gevaren van het werken op hoogte’ behelzen een onderzoek naar de valbeveiligingsmiddelen (PBM’s) die gebruikt worden bij het werken op hoogte en de gevaren die het gebruik ervan met zich meebrengen. Daarin kwam ik veel interessante zaken tegen.”

Consequenties

“Slagter liet foto’s zien van het resultaat van het losjes dragen van de beenlussen. Het komt erop neer dat een man na zijn val nooit meer voor nageslacht kan zorgen. Omdat de lussen te los zaten, werden zijn edele delen afgeklemd. Maar wie let erop dat een gebruiker het harnas juist draagt? Wie traint hem of haar daarin? Slagter geeft ook aan dat een vrouw en een harnas niet goed bij elkaar passen, omdat zij, zelfs als deze op een juiste wijze is aangetrokken, bij een val meer pijn zullen ervaren dan mannen. De harnasgordel is uitgevoerd met een bandenstel waarvan er twee van de schouders over de borst naar de heup lopen. Bij een val worden, onder andere, deze banden strak aangetrokken en zullen de borsten “klem” komen te zitten.”

Hoe lang mag ja na een val in een harnas hangen?

Je mag maximaal twintig minuten in een dergelijke situatie verkeren, zo luidt het antwoord. “Na die tijd treedt het Harness Suspension Trauma (HST) op. Door een belemmering van de bloedsomloop ontstaan problemen. Het is dus van zeer groot belang dat er bij de uitvoering van werkzaamheden op hoogte een reddingsplan voor handen is.”

Snel redden

“Het is dus van groot belang om iemand in een harnasgordel, die is gevallen, zo snel mogelijk te redden. Gezien de mogelijk “lange” responstijd van de hulpdiensten is het belangrijk dat er procedures voor redding van deze slachtoffers op de werkplek aanwezig zijn. Werknemers moeten dus getraind worden in het uitvoeren van reddingen op hoogte en het verlenen van de eerste hulp in deze gevallen. De standaard cursussen EHBO of BHV bieden hier geen uitkomst. Als je bij een valincident hetzelfde reageert als bij een “normaal” bewusteloos slachtoffer is de kans op een hartstilstand vele malen groter. Het is dus belangrijk dat in de opleiding van bedrijfshulpverleners in bedrijven of bedrijfstakken waar veel werk op hoogte wordt uitgevoerd, hier extra aandacht aan besteed wordt.

Hoogwerkers zijn ook een uitdaging

“Verder stelde Slagter vast dat men in hoogwerkers vaak wel een harnas draagt, maar met een verkeerde lijn. Veel gebruikers hebben een lijn op hun rug vastzitten. Deze zou op een geschikt punt aan of in de bak vastgezet moeten worden met een gekeurde karabijnhaak. Vaak is tussen rugpunt en ankerpunt een val-demp systeem aangebracht, terwijl je juist wilt voorkomen dat iemand uit de bak kan vallen. Met een dergelijk systeem is dat wel mogelijk. Wat je ook ziet is dat de karabijnhaak wordt vastgezet aan een verkeerd punt zoals de reling van de bak. Belangrijk is dat je bij het uitvoeren van werkzaamheden op hoogte vooraf nadenkt over de te gebruiken valbeschermingsmiddelen. Een verkeerde keuze kan leiden tot een val waarbij men toch op de grond terecht kan komen met (ernstig) letsel tot gevolg.”

Preventief aandacht én een reddingsplan

“Draag een goed passend valbeschermingsharnas, want dit is het verlengstuk van het lichaam waaraan het valbeveiligingsmiddel wordt bevestigd. En zorg dat de medewerkers een goede training krijgen in het werken met valbeschermingsmiddelen. Iets dat heel simpel lijkt, het aantrekken van een valbeschermingsharnas, kan al grote gevolgen hebben als dit niet op een juiste wijze gebeurt. Bovendien is het hebben van een reddingsplan belangrijk. Welke acties moeten genomen worden als zich een valincident heeft voorgedaan? Ook is het belangrijk dat er medewerkers opgeleid zijn/worden voor het redden van personen op hoogte. De eventueel aanwezige bedrijfshulpverleners moeten op de hoogte gebracht worden van de te volgen redding procedure en de stappen die daarna gevolgd moeten worden.

Op deze site blijf ik u op de hoogte houden van de ontwikkelingen,